ตามหลักธรรมชาติแล้วนั้น ความร้อนจะไหลจากบริเวณที่อุ่นไปยังบริเวณที่เย็นกว่า ทำให้ความร้อนนั้นเคลื่อนตัวจากภายนอกอาคาร เข้าสู่ในตัวอาคารที่เย็นกว่า ซึ่งฉนวนกันความร้อนจะเข้ามาช่วยโดยชะลอการเคลื่อนที่ของความร้อนที่เข้ามาในตัวอาคาร ฟองอากาศเล็กๆภายในฉนวนกันความร้อนนั้นมีคุณสมบัติในการสกัดกั้นความร้อน ส่งผลให้บ้านยังคงอุณหภูมิที่เย็นเอาไว้ได้
นอกจากนี้ยังสามารถช่วยในการรักษาอุณหภูมิห้องให้สม่ำเสมอจากห้องหนึ่งไปยังอีกห้องหนึ่งได้ และยังช่วยลดค่าพลังงานไฟฟ้า โดยอาคารสามารถใช้วัสดุที่เป็นฉนวนกันความร้อนหุ้มผนังอาคารโดยตรง หรือใช้การเติมวัสดุฉนวนกันความร้อนลงในช่องว่างระหว่างเพดานและผนังอาคาร พื้นที่หลักที่คุณควรพิจารณาในการใช้ฉนวนกันความร้อนคือ หลังคา ผนัง หน้าต่าง ประตู และพื้น